Nie każdy akcjonariusz czy wspólnik wie, że nie musi zawsze uczestniczyć osobiście w każdym zgromadzeniu wspólników lub walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.
Ba! Czasem wręcz nie może, z jemu tylko znanych powodów, być na zgromadzeniu.
Czy traci wtedy szansę oddania swojego głosu i – jednocześnie – wpływ na sprawy spółki, której jest wspólnikiem lub akcjonariuszem? Nie! Od czego ma przecież pełnomocnika!
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
W sp. z o.o., zgodnie z art. 243 § 1 KSH:
Jeżeli ustawa lub umowa spółki nie zawierają ograniczeń, wspólnicy mogą uczestniczyć w zgromadzeniu wspólników oraz wykonywać prawo głosu przez pełnomocników.
Zasadą, którą formułuje ten przepis, jest możliwość ustanowienia pełnomocnika.
W umowie spółki mogą być jednak zawarte wyjątki od tej zasady, np. w zgromadzeniu mogą wspólników reprezentować wyłącznie pełnomocnicy posiadający dyplom ukończenia szkoły wyższej.
Wyjątki od powyższej zasady może wskazywać (i wskazuje) również ustawa.
I tak w art. 243 § 3 KSH znajdujemy stwierdzenie, że pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników nie może być ani członek zarządu, ani pracownik spółki.
>>> Na jakie błędy musisz uważać przy przekształceniu spółki cywilnej w spółkę z o. o.?
Kodeks spółek handlowych wyraźnie posługuje się pojęciem „pracownika”, co oznacza, że pełnomocnikiem będzie mogła być osoba zatrudniona na umowie cywilnoprawnej (zlecenie, o dzieło).
W spółce z o.o. istotnym jest także przepis art. 244 KSH. Przepis ten zakazuje wspólnikowi głosowania przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu.
Dotyczy to takich spraw jak udzielenie absolutorium, zwolnienie ze zobowiązania wobec spółki oraz spór między nim a spółką.
Ważne jest, że wspólnik w takim przypadku nie może głosować ani osobiście, ani przez pełnomocnika, ale również nie może głosować jako pełnomocnik innej osoby.
Spółka akcyjna
Nieco inaczej jest na walnym zgromadzeniu w spółkach akcyjnych.
Akcjonariusze mogą oczywiście uczestniczyć w zgromadzeniu i wykonywać prawo głosu przez pełnomocnika. W tym przypadku jednak ani ustawa, ani umowa nie mogą ograniczyć prawa akcjonariusza do ustanowienia pełnomocnika (art. 412 § 2 KSH).
>>> Czy istnieje uniwersalny wzór umowy o podwykonawstwo robót budowlanych? Przeczytaj artykuł: Co powinna zawierać umowa o podwykonawstwo na roboty budowlane?
Akcjonariusz może ustanowić dowolną ilość pełnomocników.
Pełnomocnik wykonuje wszystkie uprawnienia akcjonariusza na walnym zgromadzeniu, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa.
Co istotne, jeden pełnomocnik może reprezentować więcej niż jednego akcjonariusza i głosować odmiennie z akcji każdego akcjonariusza.
Bardzo ważne jest, aby pełnomocnictwo było ustanowione w formie pisemnej (pod rygorem nieważności), zaś w spółce publicznej – na piśmie lub w postaci elektronicznej.
Zgodnie z art. 4122§ 1 KSH członek zarządu i pracownik spółki nie mogą być pełnomocnikami na walnym zgromadzeniu. To ograniczenie nie dotyczy natomiast spółki publicznej.
Jednak aby w takiej spółce zagłosował za akcjonariusza pełnomocnik – członek zarządu czy rady nadzorczej albo pracownik – niezbędna jest instrukcja głosowania udzielona przez akcjonariusza, dlatego pełnomocnictwo to bywa w literaturze nazywane „związanym”.
>>> Poznaj wyjątkowe prawnicze podcasty!
Spółki powstałe w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego
Jeszcze inne unormowania znaleźć można w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji. Zgodnie z art. 18 ust. 5 wskazanej ustawy pracownicy spółki, powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego, którzy nabyli akcję tej spółki, mogą wybrać ze swojego grona „przedstawiciela”, który będzie ich reprezentował na zgromadzeniu.
Choć ustawa mówi o przedstawicielu, w tym przypadku również jest on pełnomocnikiem.
Zapraszamy do zapoznania się z blogami Zarząd w spółce akcyjnej oraz Zarząd w spółce z o. o.
Zdjęcie Alice Donovan Rouse pochodzi z Unsplash
***
Jak przeprowadzić przymusowe wykupienie akcji
Gdy nie więcej niż 5 akcjonariuszy, którzy posiadają łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, wykupują akcję akcjonariuszy, którzy reprezentują nie więcej niż 5% kapitału zakładowego dochodzi do przymusowego wykupienia akcji.
W praktyce to procedura pozbycia się (wypchnięcia) akcjonariuszy mniejszościowych ze spółki akcyjnej.
Metoda ta ma służyć zapewnieniu sprawnego funkcjonowania spółki [Czytaj dalej…]
