W niniejszym artykule przybliżamy główny cel i zakres obowiązków zarządcy sukcesyjnego – kluczowej postaci w procesie sukcesji przedsiębiorstwa.
Śmierć przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą lub będącego wspólnikiem spółki cywilnej może wywołać poważne skutki prawne i organizacyjne. Przedsiębiorstwo, które funkcjonowało nawet przez wiele lat, z dnia na dzień może zostać sparaliżowane.
Aby zapobiec takiemu scenariuszowi, polski ustawodawca wprowadził instytucję zarządu sukcesyjnego, która pozwala na kontynuację działalności po śmierci właściciela.
Jaki jest główny cel i zakres obowiązków zarządcy sukcesyjnego?
Głównym celem instytucji zarządu sukcesyjnego ↗️ jest ochrona jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) oraz spółki cywilnej przed zniknięciem z rynku po śmierci jej właściciela.
Przed wprowadzeniem zarządu sukcesyjnego, śmierć przedsiębiorcy często prowadziła do wygaśnięcia NIP-u, wykreślenia firmy z CEIDG, utraty pracowników, koncesji, licencji, zezwoleń i pozwoleń, a także zablokowania dostępu do firmowego rachunku bankowego do czasu zakończenia procedury spadkowej.
Zarząd sukcesyjny to tymczasowy sposób prowadzenia firmy po śmierci jej właściciela, mający na celu ochronę przed tymi negatywnymi skutkami i zapewnienie ciągłości działania przedsiębiorstwa.
Celem jest zachowanie nieprzerwanego działania firmy w kontekście gospodarczym i podatkowym, z dostępem do konta firmowego, utrzymaniem zezwoleń, pozwoleń, koncesji oraz zatrudnienia pracowników.
Zarządca sukcesyjny działa jak nowy, tymczasowy szef przedsiębiorstwa, zapewniając jej nieprzerwane i sprawne działanie w takim samym zakresie, jak za życia właściciela.
Jeśli chcesz poznać pełen obraz prawnych i praktycznych aspektów powołania zarządcy sukcesyjnego, koniecznie przeczytaj TEN>> artykuł.
Kluczowe obowiązki zarządcy sukcesyjnego
Do kluczowych obowiązków zarządcy sukcesyjnego należą:
- Sporządzenie i złożenie przed notariuszem inwentarza przedsiębiorstwa w spadku, zawierającego składniki przedsiębiorstwa z ich wartością oraz długi spadkowe związane z działalnością gospodarczą zmarłego.
- Wypłacanie spadkobiercom zysku z przedsiębiorstwa w spadku, jeśli tego zażądają (po upływie roku od ustanowienia zarządu i odliczeniu należności publicznoprawnych), a także możliwe wypłacanie zaliczek na poczet zysku.
- Wypłacanie pracownikom wynagrodzenia i zarządzanie kadrą pracowniczą. Zapewnienie kontynuacji stosunków pracy, w tym zawieranie porozumień o kontynuowaniu zatrudnienia, jeśli zarządca został powołany po śmierci przedsiębiorcy.
- Realizowanie umów cywilnoprawnych zawartych przez zmarłego właściciela (np. umowy sprzedaży, świadczenia usług, leasingu, kredytów) i regulowanie związanych z nimi płatności. Umowy te nie wygasają automatycznie po śmierci przedsiębiorcy.
- Pokrywanie zobowiązań dotyczących przedsiębiorstwa w spadku ze środków zgromadzonych na firmowych rachunkach bankowych.
- Dochodzenie roszczeń związanych z przedsiębiorstwem, w tym na drodze sądowej i egzekucyjnej.
- Przestrzeganie praw konsumentów.
- Realizacja obowiązków podatkowych przedsiębiorstwa w spadku (PIT, VAT, akcyza itp.), które staje się podatnikiem w zakresie zobowiązań związanych z kontynuacją działalności. Obejmuje to naliczanie i odprowadzanie zaliczek na PIT od wynagrodzeń pracowników.
- Utrzymanie lub aktualizacja rejestracji VAT oraz powiadamianie urzędu skarbowego o powołaniu, zmianach i wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego.
- Zarządzanie zezwoleniami, koncesjami, licencjami i wpisami do rejestrów działalności regulowanej. Możliwe jest ich wykonywanie lub wnioskowanie o potwierdzenie/przeniesienie na rzecz właścicieli przedsiębiorstwa w spadku.
- Dysponowanie środkami zgromadzonymi na firmowych rachunkach bankowych.
- Używanie NIP-u zmarłego przedsiębiorcy na potrzeby rozliczeń podatkowych i identyfikacji.
Warto podkreślić, że zarządca sukcesyjny nie jest właścicielem firmy i jego działania mogą być ograniczone koniecznością uzyskania zgody spadkobierców, zwłaszcza w przypadku czynności wykraczających poza zwykły zarząd.
Zarządca nie musi prowadzić własnej działalności gospodarczej, ale podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym na zasadach obowiązujących dla zleceniobiorców, jeśli pełni swoją funkcję odpłatnie, a płatnikiem składek jest wówczas przedsiębiorstwo w spadku.
Chcesz zrozumieć, jak skutecznie zabezpieczyć przyszłość swojej firmy nawet po Twoim odejściu? Przeczytaj artykuł napisany przez panią mec. Kingę Stanikowską-Jóźwiak: Zarządca sukcesyjny – kim jest i jaki jest zakres jego obowiązków?
Jaki jest główny cel i zakres obowiązków zarządcy sukcesyjnego? – podsumowanie
Zarząd sukcesyjny ↗️ to narzędzie, które pozwala na płynne przejście przez trudny okres po śmierci przedsiębiorcy, chroniąc zarówno interesy spadkobierców, jak i pracowników oraz kontrahentów firmy.
Rola zarządcy sukcesyjnego wiąże się z dużą odpowiedzialnością i szerokim zakresem obowiązków, stanowi on nieocenioną pomoc w zachowaniu ciągłości działalności gospodarczej.
Warto z wyprzedzeniem zadbać o powołanie zarządcy lub przynajmniej umożliwić jego ustanowienie – to inwestycja w bezpieczeństwo prawne i finansowe przedsiębiorstwa.
Zdjęcia: Anastassia Anufrieva, S O C I A L . C U T
***
Dobra reputacja przewoźnika drogowego
Dobra reputacja jest niezbędnym warunkiem prowadzenia działalności transportowej. Jej utrata skutkuje zawieszeniem zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.
Dobrą reputację można stracić w przypadku popełnienia, chociażby jednego najpoważniejszego naruszenia (NN) lub wielu naruszeń kwalifikowanych jako bardzo poważne naruszenia (BPN) lub poważne naruszenia (PN). Dlatego należy robić wszystko by nie dopuszczać do naruszeń [Czytaj dalej…]
