W ostatnim czasie opublikowano ustawę z dnia 22 lipca 2016 roku o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadza minimalną stawkę godzinową, odnoszącą się do usług, których wykonywanie powierzono w oparciu o umowę zlecenie bądź umowę o świadczenie usług.
1 stycznia 2017 roku zacznie obowiązywać wspomniana minimalna stawka godzinowa, wynosząca ponad 12,00 zł brutto. Później będzie ona co roku waloryzowana, tak jak minimalne wynagrodzenie za pracę. Co więcej, wynagrodzenia ustalanego w ten sposób nie będzie można się zrzec.
Do jakiego typu umów zastosowanie znajdą nowe regulacje? Chodzi tutaj o umowy zlecenie oraz umowy o świadczenie usług – zawarte pomiędzy osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, ale niezatrudniającymi pracowników i nie zawierającymi umów ze zleceniobiorcami (tzw. samozatrudnieni) bądź pozostałymi osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej a przedsiębiorcami.
Przepisy przewidują jednak kilka wyjątków, w których minimalna stawka godzinowa nie wejdzie w grę. Odnosi się to do:
- umów, na podstawie których o miejscu lub czasie wykonania usług decyduje zleceniobiorca, a przysługujące mu wynagrodzenie jest wyłącznie prowizyjne
- umów dotyczących opieki nad dzieckiem umieszczonym w rodzinie zastępczej
- umów dotyczących opieki podczas wycieczek i wypoczynków, o ile usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż doba
- umów dotyczących opieki domowej nad osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą bądź w podeszłym wieku
Ustalenie ze zleceniobiorcą niższej stawki godzinowej nie przyniesie pożądanego skutku, bowiem zleceniobiorcy nadal będzie przysługiwała ustalona ustawowo minimalna stawka godzinowa. Natomiast zlecenie świadczenia usług kilku osobom na bazie jednej umowy spowoduje konieczność zapłaty minimalnej stawki godzinowej każdej z tych osób.
Istotne, że wynagrodzenie winno być wypłacane w formie pieniężnej, a przy umowach zawartych na okres przekraczający miesiąc – musi być wypłacane co najmniej raz w miesiącu. Dla ustalania należnego wynagrodzenia dobrze jest przy zawieraniu umowy ustalić ze zleceniobiorcą metodę potwierdzania liczby godzin wykonywania zlecenia bądź świadczenia usług. Inaczej to zleceniobiorca będzie przekazywał informację o przepracowanych godzinach w terminie poprzedzającym wypłatę wynagrodzenia. Takie dokumenty należy przechowywać trzy lata od chwili wymagalności roszczenia o zapłatę wynagrodzenia.
Wypłacanie niższego wynagrodzenia niż wynikającego z minimalnej stawki godzinowej będzie wykroczeniem, które zagrożone będzie karą grzywny w wysokości od 1 000 do 30 000 złotych. W tym zakresie kilka nowych uprawnień zyskała Państwowa Inspekcja Pracy (PIP).
Trzeba również zwrócić uwagę na przepisy przejściowe ustawy. Wprowadzane regulacje będzie się bowiem stosować także do umów zawartych przed 1 stycznia 2017 roku. Natomiast w przypadku umów, które zawarto przed 1 września 2016 roku każda ze stron umowy w terminie do 31 grudnia 2016 roku będzie mogła złożyć wniosek o podjęcie negocjacji w przedmiocie zawarcia porozumienia co do zmiany wynagrodzenia. Jeśli taki wniosek nie zakończy się zawarciem porozumienia w ciągu 30 dni od wystąpienia z wnioskiem, każda ze stron zyska uprawnienie do rozwiązania umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia – wynikającego z umowy, a w razie jego braku – dwumiesięcznego wypowiedzenia.
Mając powyższe na uwadze dobrze już teraz zapoznać się ze swoimi umowami i pamiętać o nowych regulacjach – szczególnie przy zawieraniu umów po dniu 1 września 2016 roku.